Hooggevoeligheid

Heb jij de neiging om een ​​verscheidenheid aan prikkels (bijvoorbeeld de gemoedstoestand van andere mensen, pijn, honger, bijzondere kunst of cafeïne) sterker en dieper te verwerken?

Voel jij je anders? Vraag jij jezelf af: ‘Ben ik wel normaal? Waarom kan ik niet zijn zoals andere mensen?’ De kans is dan groot dat jij een Hoog Sensitieve Persoonlijkheid (HSP) bent.

hooggevoeligheid-hoogsensiviteit-therapie-behandeling-maastricht

Wat is een hoogsensitieve persoonlijkheid (HSP)?

Zeer gevoelige persoonlijkheden bestaan. Dit is gewoon wetenschappelijk aangetoond. Hoge gevoeligheid of sensorische verwerkingsgevoeligheid, is een aangeboren eigenschap. Deze komt tot uiting komt in een groter bewustzijn van stimuli. Jouw hersenen verwerken informatie dieper. Hierdoor kun je gemakkelijk overweldigd worden door te veel stimuli. Je hebt deze eigenschap of niet. Hooggevoeligheid wordt gevonden bij dieren (bij ongeveer 100 soorten) en mensen. Het is in de basis een overlevingsstrategie, gevonden in het immuunsysteem en zenuwstelsel. Door beter op hun omgeving te reageren, hebben deze meer gevoelige organismen een groter bewustzijn van kansen (bijv. voedsel, partners en allianties) en bedreigingen (bijv. roofdieren, verlies van status, concurrenten). Zij zijn dus beter in staat om te reageren. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 20% van de bevolking hoogsensitief is.

 

Hooggevoelige persoonlijkheid mag niet worden verward met introvert zijn. Ruim 30% van de HPS zijn juist extraverte mensen. Ook is hier geen sprake van een aandoening of diagnostische categorie.  Wat hooggevoeligheid onderscheidt, is de reactie op sociale en emotionele stimuli, betrokkenheid van de hersenregio’s die betrokken zijn bij de verwerking van beloningen, geheugen, fysiologische homeostase, empathie en bewustzijn. Bij hooggevoelige persoonlijkheid is dus geen sprake van een sensorische verwerkingsstoornis, autismespectrum stoornis of hoogfunctionerend autisme, ADHD, PTSS, etc.). In tegenstelling tot wat vaak wordt verondersteld komt hoogsensitiviteit niet vaker voor bij vrouwen (gelijke aantallen mannen en vrouwen). HSP is niet iets wat je kunt elimineren (het is grotendeels aangeboren en het is er gewoon).  

 

Sensorische verwerkingsgevoeligheid en gezondheid

Studies tonen aan dat er een wisselwerking is tussen de thuisomgeving tijdens je kindertijd en gevoeligheid, Dat kan later tijdens volwassenheid leiden tot angst, depressie en verlegenheid.  Dit risico neemt toe als je jouw thuisomgeving niet als ondersteunend en liefdevol hebt ervaren.

HSP en stress

Persoonlijkheid speelt gedeeltelijk een rol bij het ervaren van stress. HSP zijn vergroot de kans om overweldigd te worden door stimuli en kan daardoor leiden tot emotionele en gedragsproblemen. Enkele voorbeelden van aversieve stimuli zijn negatieve sociale situaties, snel veranderende of onvoorspelbare omgevingen, overweldigende geluiden of geuren.

HSP en Burn-out

Uit onderzoek is gebleken dat bij ongeveer de helft van alle burn-out’s  HSP een rol speelt. Hoogsensitieve mensen hebben grotere kans gestrestst te worden en in een burn-out te belanden.

HSP en Auto-immuunziekten

Ongeveer 80% van de  mensen met een auto immune ziekte kende diepgaande  emotionele stress voordat de ziekte begon. Auto-immuniteit leidt vervolgens tot verdere stress , die op zijn beurt kan leiden tot een 2e of 3e auto-immuunziekte. De manier waarop individuen hun omgeving waarnemen en hierop reageren, loopt via de verwerking van sensorische informatie. Aangenomen wordt dat neuro-endocrine hormonen die tijdens stress worden geactiveerd, kunnen leiden tot ontregeling of veranderde cytokineproductie. Deze reactie kan de verbinding tussen hypothalamus-hypofyse-bijnier activeren en alsmede het sympathische zenuwstelsel activeren. Hoewel nog in de kinderschoenen wijst steeds meer onderzoek naar een relatie tussen sensorische verwerkingsgevoeligheid en auto-immuunziekten (bijv. Diabetes type 1, lupus, de ziekte van Crohn).

Dr. Anna Huysse heeft meer dan 15 jaar ervaring in het werken met (sub) klinische auto-immuunziektepatiënten. Ze is de oprichter van de non-profit organisatie Hashimoto.Help.

Ben ik een hoogsensitieve persoonlijkheid?

Als je online een test in het Nederlands wilt doen: https://www.hspvlaanderen.be/index.php?p=HSPtest

Als je online een test in het Engels wilt maken: http://hsperson.com/test/high-sensation-seeking-test/

Onze kijk op HSP

In de basis is hooggevoeligheid een geschenk.  Je bent absoluut normaal en er geen sprake van een aandoening. Koester het en stop met pogingen om je aan te passen, als je geboren bent om op te vallen! Realiseer je dat HSP’s vele talenten hebben:

– Zij hebben een groot verantwoordelijkheidsgevoel en zijn vaak innovatief

– Zij presteren vaak beter en sneller 

– Ze leveren graag goed werk af

HSP’s hebben vaak moeite met de snelheid en de hardheid van onze maatschappij. Als HSP leef je in een harde, luide en onvoorspelbare wereld. Wat ooit in de evolutie is ontwikkeld als een overlevingsstrategie, werkt in onze huidige maatschappij vaak te goed. Hierdoor wordt hooggevoeligheid soms eerder een last dan een lust. Op lange termijn kan dit bijdragen tot burn out of zelfs de ontwikkeling van auto-immuun ziekten.

Je kunt evenwel manieren leren om jezelf te beschermen en beter voor jezelf te zorgen. De uitdagingen hebben vaak te maken met:

  • Sterke emotionele reacties op je omgeving,
  • Sterker affecties, zowel positief als negatief
  • Gevoeliger zijn voor kritiek en vatbaar zijn voor schaamte

Meestal hebben vragen te maken met de diepte van verwerking, overprikkeld raken, emotionele intensiteit en zintuiglijke gevoeligheid.

Het is daarom belangrijk dat je manieren leert om jezelf te beschermen en beter voor jezelf te zorgen bijvoorbeeld door meer rust te nemen.  Meer weten? Intakeformulier

 

Referenties:

  1. The functional highly sensitive brain: a review of the brain circuits underlying sensory processing sensitivity and seemingly related disorders Bianca Acevedo, Elaine Aron, Sarah Pospos and Dana Jessen
  2. High Sensory-Processing Sensitivity at Work May 2008 International Journal of Stress Management 15(2):189-198

DOI: 10.1037/1072-5245.15.2.189 Arne Evers, Jochem Rasche, Marc Schabracq  

  1. The highly sensitive brain: An MRI study of sensory processing sensitivity and response to others’ emotions

July 2014 Brain and Behavior 4(4) DOI: 10.1002/brb3.242 Acevedo Bianca, Elaine Nancy, Aron Arthur  

  1. Early adversities, family support, and child well‐being: The moderating role of environmental sensitivity Sara Scrimin|Gabriele Osler|Tiziana Pozzoli|Ughetta Moscardino
  2. The Highly Sensitive Person: Stress and physical symptom reports Grant Benham
  3. Sensory sensitivity to sour and bitter taste among people with Cohn’s disease and folic acid supplementation, November 2019 Journal of Sensory Studies 35(11) Krystyna szymandera-buszka, Anna Jędrusek-Golińska. Katarzyna Waszkowiak, Marzanna Hęś