Trauma
Welke soorten trauma’s zijn er?
-Er is sprake van een enkelvoudig trauma als je last hebt van psychische problemen die samenhangen met een geisoleerde schokkende ervaring. Te denken valt aan een ongeluk, auto-ongeval, slachtoffer van een inbraak of (roof)overval, een brand, een zeer zware bevalling, een natuurramp, een scheiding, het overlijden van een geliefde of een aanranding, verlies van een baan, terreuraanslag of verlies van autonomie.
-Van een meervoudig (ook wel chronisch) trauma is sprake als meerdere ingrijpende ervaringen gedurende langere tijd hebben plaatsgevonden. Denk bijvoorbeeld aan herhaaldelijk seksueel misbruik, incest, huiselijk geweld, sexting, oorlogservaringen, genocide, martelingen of langdurige pesterijen. Maar er zijn ook beroepsgebonden trauma’s bijvoorbeeld onder militairen, politie-agenten, ambulancepersoneel en zorgprofessionals. Niet alleen het zelf ervaren, maar ook het zien of het horen vertellen over de traumatische ervaringen van anderen kunnen de toehoorder, observator of hulpverlener traumatiseren (secundaire traumatisering). De klachten van een meervoudig trauma zijn dan vaak zeer divers van aard en omvatten somberheid, angst en wantrouwen in combinatie met een uiterst negatief zelfbeeld.
-Als je klachten spelen op verschillende leefdomeinen zoals in het gezin, werk en relaties wordt gesproken over complexe trauma’s.
-Wanneer de ervaring(en) in je jeugd hebben plaatsgevonden dan spreken we van een jeugdtrauma.
Heb jij ervaringen die jouw gedachten, emoties of lichaam overweldigen? Zoek jij hulp? Neem dan contact op button
Hoe ontstaat trauma?
Bij een traumatische ervaring gaat het maar om aan 1 ding, namelijk overleven. Het oudste deel van onze hersenen -het zogenaamde ‘reptielenbrein’- pakt dan onmiddellijk de regie en kiest tussen ‘fight or flight response’. Maar wat als dit niet haalbaar is en je letterlijk of figuurlijk vastzit? Er is dan nog een laatste optie namelijk ‘freeze’. Door te ‘bevriezen’ raak je in een staat van verlamming of verdoving. Via dit beschermingsmechanisme lukt het om psychisch afstand nemen van sensaties die uitermate pijnlijk, schokkend of overweldigend zijn. Consequentie deze noodgreep is wel dat de samenwerking tussen beide hersenhelften wordt verbroken. Door deze ‘dissociatie’ worden sensaties en herinneringen op een dusdanige manier in je brein opgeslagen, dat je er later niet meer bewust bij kunt. Je kunt je dit voorstellen als een soort litteken in je hersenen. Het herstellen van de verbinding is juist belangrijk voor de verwerking van een trauma. EMDR helpt je als het ware opnieuw verbindingen te leggen en het littekenweefsel ´los te masseren´.
Wat zijn trauma gerelateerde klachten?
In de meeste gevallen zullen de klachten als gevolg van de schokkende gebeurtenis binnen enkele weken sterk verminderen. Wij spreken van een trauma of een ‘traumatische gebeurtenis’ als de klachten na vier weken blijven bestaan of zelfs verergeren. Trauma gerelateerde klachten kunnen zeer divers zijn:
- Prikkelbaar, snel geïrriteerd, emotieregulatie-problematiek en woede(uitbarstingen),
- Hyper-alertheid op omgeving en moeilijk tot rust kunnen komen
- Stress door herbeleven van gebeurtenissen
- Angst of paniekaanvallen
- Spanningsklachten en schrikachtigheid
- Slaapproblemen (nachtmerries)
- Concentratieproblemen
- Depressie, somberheid, schaamte,
- Isolement en schuldgevoel
- Dromerig-, of teruggetrokken gedrag
- Zich onbegrepen en miskend voelen
- Onzekerheid of gebrek aan zelfvertrouwen
- Beperkt contact met vrienden en familie
Zijn de klachten er na een aantal weken of langer nog steeds, dan is het belangrijk iets doen. Mensen die kampen met een trauma kunnen thuis of in de maatschappij vaak niet meer normaal functioneren en krijgen hierdoor sociale problemen (bv Alcohol-/drugsmisbruik, overmatig gamen, relatieproblemen en/of problemen op het werk).
Heb jij het punt bereikt waarop het zo niet langer gaat? Plan dan nu een intake button
Posttraumatische stress-stoornis (PTSS)
Als de traumatische ervaring je blijft achtervolgen door automatische reacties op triggers (reactiverende stimuli) die je op de een of andere manier terugbrengen naar de traumatische ervaring(en), is er sprake van een ‘posttraumatische stress-stoornis’ (PTSS). Cliënten ervaren dan langdurig psychische gevolgen van schokkend ervaringen uit het verleden. PTSS heeft grote gevolgen voor het dagelijks functioneren.
Werkt traumaverwerking?
Iedereen die een schokkende gebeurtenis heeft meegemaakt, kan last krijgen van psychische problemen. Je hoeft niet te blijven lopen met onverwerkt trauma. Mensen en hun hersenen zijn veerkrachtig, ook op hoge leeftijd. Traumaverwerking (ook wel PTSS-hulp., PTSS-therapie of traumabehandeling) is -zeker in het geval van meervoudige, oude en complexe trauma’s- ingewikkeld en vergt tijd. Ook is het mogelijk dat mensen na afloop van de schokkende gebeurtenis belangrijke aspecten van het trauma ‘kwijt zijn’. Als er sprake van fragmentering (ook wel dissociatie) kan dat het verwerken en integreren van de traumatische ervaringen meer tijd vergen.
Onwerkte traumatische ervaringen blijven van invloed op je verdere sociaal-emotionele leven en verhogen het risico op het ontstaan van nieuwe trauma’s. Daarom is traumaverwerking van groot belang. Zelfs bij de meest complexe (meervoudig) of duurzame (jeugd) trauma’s is enorme verbetering en meestal volledige genezing mogelijk. Wil jij niet dat jouw (trauma) verleden de toekomst bepaalt?
Neem dan contact op met de Psychotherapiepraktijk Limburg button
Wat is traumatherapie met EMDR?
(Psycho) trauma is meestal goed te behandelen met therapievormen die gebaseerd zijn op cognitieve gedragstherapie. Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een actieve en doelgerichte vom van psychotherapie. Samen met de therapeut breng je je probleem in kaart en ga je aan de slag. ‘Eye Movement Desensitization and Reprocessing’ (EMDR) is hier een bekend voorbeeld van. EMDR is een kortdurende therapievorm waarbij de traumatische herinnering stapsgewijs wordt opgehaald. De therapeut begeleid dit proces en zorgt voor afleiding, bij voorbeeld via handbewegingen die gevolgd moeten worden met de ogen.
Deze combinatie (herinnering en de prikkel door handbeweging, geluid, of trilling) zorgen ervoor dat de emotionele lading wordt gereduceerd. Wanneer je een emotioneel beladen herinnering ophaalt uit het langetermijn geheugen, houd je die tijdelijk actief in het werkgeheugen. De ruimte van dit geheugen is evenwel beperkt. Als wij een herinnering ophalen terwijl we ook de prikkel aandacht geven (bv ogen heen en weer bewegen), dan is er geen ruimte meer om de emotionele lading te ‘bewaren’. Het is (gelukkig) gebleken dat een opgehaalde herinnering gemakkelijk kan veranderen. De herinnering wordt vervolgens minder levendig en minder emotioneel terug opgeslagen in jouw langetermijngeheugen. Dit biedt jou de mogelijkheid om een andere betekenis aan de gebeurtenis te geven.
Dat EMDR werkt bij het aanpakken van trauma’s lijdt geen twijfel. Er bestaan tientallen gecontroleerde wetenschappelijke onderzoeken naar de effecten EMDR. Ook zijn enkele grote samenvattende meta-analyses gedaan door onafhankelijke onderzoekers. Dat maakt EMDR de meest geëvalueerde aanpak op het gebied van traumaverwerking. Alles wijst erop: EMDR werkt bij PTSS. Meer weten over EMDR-behandeling in de psychotherapiepraktijk Limburg? Volg link (EMDR pagina). Ben je geinteressserd in EMDR therapie en wil jij jouw trauma de baas worden ? Button
Wat vraagt traumaverwerking van mij?
Traumaverwerking vereist dat je in contact kan en durft te komen met je gevoelens. Een behandeling met EMDR vraagt niet om uitgebreid over je trauma en gevoelens te praten. Wel moet je wel bereid zijn om traumatische herinneringen op te roepen. Als je medicijnen, alcohol of drugs gebruikt om je gevoelens te onderdrukken, moet dit besproken worden met de therapeut. Traumaverwerking vereist dus dat je er (gedeeltelijke) herinneringen zijn. Is dit niet het geval, zal de therapeut hier eerst aandacht aan willen besteden
Door het terughalen van beelden en sensaties, kun je tijdens de behandeling last krijgen van angstige gevoelens. Dit kun je ook kort na de behandeling ervaren. Dat is intens, maar in de praktijk vaak een goed teken omdat de verwerking in gang is gezet. De bijwerkingen van een EMDR-behandeling zijn na 2-3 dagen uitgewerkt. Na de behandeling kunnen er nieuwe beelden, herinneringen en gevoelens bij je naar boven komen. Dit vormt vaak een prima ingang voor de volgende sessie. Soms wordt de metafoor gebruikt van een bos. Bij de traumaverwerking hakken we boom voor boom om. Herhaling leidt ertoe de herinnering haar kracht en emotionele lading verliest. Zodra het bos om ligt, kun je je vaak niet meer voorstellen dat deze je leven zo heeft gedomineerd.